- Nowe przepisy dotyczące konfiskaty pojazdów sieją postrach
- Spadła liczba wypadków spowodowanych przez pijanych kierowców
- Zmiany są widoczne, ale dlaczego rząd chce wprowadzić po raz kolejny zmiany w przepisach o konfiskacie?
Najnowsze zmiany w przepisach zostały wprowadzone 14 marca 2024 roku i pozwoliły na konfiskatę pojazdów prowadzonych przez pijanych kierowców. To jedna z większych nowelizacji w ciagu kilku ostatnich lat, która dosadnie miała przekazać wszystkim zmotoryzowanym, że na polskich drogach nie ma miejsca dla kierowców, którzy wsiadają za kółko na podwójnym gazie.
Na pierwsze statystyki, które dotyczą liczby wypadków drogowych po wprowadzeniu najnowszych przepisów wielu czekało, aby otrzymać odpowiedź, czy tak radykalne zmiany przyniosły oczekiwany rezultat. Nie brakowało przecież najróżniejszych dyskusji, a także wytykania wad we wprowadzonej “na kolanie” nowelizacji, która zawierała mnóstwo nieścisłości, o czym systematycznie alarmowali eksperci. Pierwsze problemy bezpośrednio dotyczyły braku aktów wykonawczych, które nawet miały sprawić, że prawo będzie martwe, a następnie podważony został obligatoryjny przepadek, który miał narazić narazić skarb państwa na ogromne odszkodowania i dodatkowo jest sprzeczny z konstytucją. W opublikowanych statystykach dosadnie widać jednak, że możliwość konfiskaty spowodowała spadek liczby wypadków z udziałem pijanych kierowców, którzy z obawy przed przepadkiem nie wsiadają za kółko. Jest znacznie lepiej, ale pomimo tego rząd przekazał już projekt, dzięki któremu ostateczna decyzja dotycząca konfiskaty należeć będzie do sędziego, a także płacić równowartości pojazdu nie będą musiały osoby, które po pijanemu kierowały nie swoim pojazdem.
W opublikowanych statystykach nie wszystkie dane mogą jednak napawać optymizmem. Przede wszystkim liczba wypadków drogowych na polskich drogach w okresie od stycznia do kwietnia wzrosła o 12% względem analogicznego okresu w zeszłym roku, a w wielu regionach wzrosty są nawet kilkudziesięcioprocentowe. Znacznie spadła jednak liczba wypadków spowodowanych przez pijanych kierowców, co jest bezpośrednim efektem wprowadzenia konfiskaty.
Najważniejsze informacje:
- Nowe przepisy, które weszły w życie 14 marca 2024 roku sieją postrach wśród kierowców.
- Widmo przepadku pojazdu lub zapłaty jego równowartości spowodowało, że spadła liczba wypadków spowodowanych przez pijanych kierowców o 12%.
- Liczba ofiar w wyniku tych zdarzeń spadła aż o 40%.
Przeczytaj również:
Gdzie trafią i czy będzie można kupić pojazdy zarekwirowane kierowcom za jazdę pod wpływem alkoholu?
Liczba wypadków spowodowanych przez pijanych kierowców spadła
Według danych prowadzonych przez Komendę Główną Policji w okresie pierwszych czterech miesięcy bieżącego roku nietrzeźwi kierowcy spowodowali o 12% mniej wypadków – odnotowano 291 zdarzeń, natomiast w ubiegłym roku w tym samym okresie było ich 330. Przypomnijmy, że nowe przepisy obowiązują dopiero od 14 marca 2024 roku, więcej już na przestrzeni bardzo krótkiego czasu widać poprawę. Dodatkowo śmiertelność takich wypadków spadła aż o 40% – do końca kwietnia śmierć w wyniku wypadków spowodowanych przez pijanych kierowców poniosło 35 osób, a w poprzednim roku ofiar było 57. Mniej jest również rannych o 6% – 348 do 371 w 2023 roku.
Trzeba przyznać, że widmo przepadku skutecznie odstrasza kierowców, który dotychczas wsiadali za kierownicę na podwójnym gazie. Możliwość utraty samochodu lub konieczność zapłaty jego równowartości sprawia, że zgodnie z założeniami w statystykach dotyczących tej grupy kierowców liczby będą spadać, na co wpływ będzie mieć systematyczne przypominanie o nowych przepisach, a także publikowanie informacji o liczbie pojazdów, wobec których został orzeknięty przepadek. Tylko przez dwa pierwsze miesiące obowiązywania nowych przepisów policja zabezpieczyła prawie 1000 samochodów, wobec których sędziowie zgodnie z prawem będą musieli orzec przepadek.
Konfiskata nie będzie jednak tak surowa – pijani kierowcy w cudzym samochodzie nie zapłacą
Pierwsze statystyki mogą napawać nas optymizmem i jednocześnie utwierdzają rządzących w słuszności ich wprowadzenia. Zaskakująca jest jednak decyzja obecnego rządu, który rozpoczął procedowanie nowelizacji Kodeksu Karnego, a przygotowana przez Adama Bodnara zmiana trafiła już do konsultacji publicznych. Ministerstwo Sprawiedliwości przekonuje, że konieczne jest trzymanie się filozofii karnej, zgodnie z którą to w każdym przypadku sędzia ma decydować o wysokości kary. Wobec tego nowelizacja ma sprawić, że zniesiona zostanie obowiązkowa konfiskata, a finalna decyzja należeć będzie do sędziego. Druga poprawka odnosi się natomiast do zniesienia obowiązku zapłaty równowartości pojazdu w przypadku, gdy pijany lub naćpany kierowca nie jest jego jedynym właścicielem. Sędzia będzie mógł, ale jednocześnie nie musi, orzec nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. To akurat dosyć zaskakująca propozycja.
W uzasadnieniu projektu zmian możemy przeczytać:
„Rezygnacja z obligatoryjności przepadku pojazdu spowoduje, że w sytuacji gdy pojazd nie był wyłączną własnością sprawcy, nie będzie także obligatoryjnego obowiązku orzekania przepadku równowartości pojazdu zamiast przepadku. Tym samym proponowana nowelizacja 3art. 44b k.k. sprawia, że w ustawie z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz. U. z 2022 r. poz. 1700, z 2023 r. poz. 289, 1860) należy dokonać zmiany wynikowej, to znaczy w art. 7 w pkt 8, po wyrazach >>przepadek pojazdu mechanicznego<< skreślić wyrazy >>albo równowartości pojazdu<<”
Ministerstwo Sprawiedliwości zapisało również w nowelizacji, że zmiany wejdą w życie następnego dnia po ogłoszeniu ustawy. Data nie została jeszcze podana, ponieważ koniczne jest wyeliminowanie wszystkich nieścisłości prawnych, które budzą zastrzeżenia konstytucyjne.
Konfiskata pojazdu – nowe przepisu funkcjonują od 14 marca 2024 roku
Obligatoryjnie pojazd jest obecnie konfiskowany jeśli kierowca:
- prowadził pojazd mając w organizmie powyżej 1,5 promila alkoholu,
- spowodował wypadek mając powyżej 1,0 promila alkoholu,
- jeździł pod wpływem alkoholu (powyżej 0,5 promila) w warunkach tzw. recydywy, czyli w okresie krótszym niż 24 miesiące od popełnienia identycznego przestępstwa.
